Kontekst SFIA

Dowolny opis zdolności zawodowych, będący częścią opisu stanowiska lub oceny osoby indywidualnej, zawiera różnorodne aspekty. Niniejszy schemat ilustruje kontekst dla różnych aspektów przyczyniających się do danej zdolności.

Doświadczenie

W centrum SFIA znajduje się doświadczenie: dana osoba posiada umiejętności lub kompetencje na danym poziomie, ponieważ te umiejętności lub kompetencje na danym poziomie zostały zademonstrowane w rzeczywistej sytuacji wraz z odpowiednimi atrybutami ogólnymi.

• Doświadczenie wykazuje zdolność zastosowania wiedzy i osiągania wyników w praktycznym środowisku.
• Opis umiejętności w ramach SFIA na różnych poziomach odnosi się do doświadczenia wykazywanego przez osoby na danym poziomie.

Zdobywanie doświadczenia nie jest ścieżką liniową. Poprzez zastosowanie wiedzy i umiejętności w miejscu pracy zdobywa się doświadczenie, a gdy ludzie w ten sposób zdobywają doświadczenie, budują także swoją wiedzę i umiejętności oraz rozwijają swoje zachowania.

Umiejętności zawodowe

SFIA definiuje umiejętności zawodowe dostosowane do poziomów odpowiedzialności. Są to najbardziej rozpoznawalne elementy ram SFIA. Dostarczają one informacji niezbędnych do identyfikacji, oceny, wdrażania i rozwijania umiejętności zawodowych.

Zachowania

Zachowania są istotnym elementem zdolności i stanowią część całości ram SFIA.

• Mogą mieć różne nazwy – takie jak kompetencje behawioralne, umiejętności społeczne, umiejętności premiujące w procesie zatrudnienia czy umiejętności miękkie.
• W SFIA używa się terminu czynniki behawioralne.

Czynniki behawioralne w SFIA są rozmieszczone wśród atrybutów ogólnych, które charakteryzują poziomy odpowiedzialności SFIA.

• SFIA zaprojektowano tak, aby zapewnić elastyczność. Pozwala to organizacjom na stosowanie czynników behawioralnych w zależności od kontekstu ich użycia. W miejscu pracy zachowania są zazwyczaj wysoce kontekstowe i kulturowo specyficzne.

Wiele organizacji definiuje swój własny zestaw zachowań, które są używane wewnętrznie.

• Są one zazwyczaj powiązane z wartościami korporacyjnymi i znacznie się różnią w zależności od organizacji.
• W takim przypadku mogą one zostać zmapowane do ogólnych atrybutów i czynników behawioralnych SFIA lub też można wykorzystać SFIA do ich skutecznego uzupełnienia.

Jeśli organizacja nie ma własnych ram behawioralnych, czynniki behawioralne SFIA mogą się w znacznym stopniu przyczynić do zaspokojenia tej potrzeby. Czynniki behawioralne SFIA mogą być stosowane jako zdefiniowane lub jako podstawa własnego modelu behawioralnego organizacji.

Szczegółowe wyjaśnienie czynników behawioralnych SFIA jest dostępne w dokumencie towarzyszącym: Słowniczek czynników behawioralnych w ramach 7 poziomów odpowiedzialności.

Wiedza

Wiedza jest kluczowym elementem kompetencji. Projekt SFIA podkreśla, że wiedza jest niezbędna, by móc skutecznie wykazać się każdą umiejętnością. Aby być kompetentna i skuteczna w każdej roli, osoba będzie potrzebowała połączenia wiedzy ogólnej, specjalistycznej i dziedzinowej.

• Wiedza ogólna reprezentuje to, czego można od kogoś oczekiwać, zanim będzie potrzebna jakakolwiek wiedza specjalistyczna dla danej dziedziny lub specjalizacji.
• Wiedza dziedzinowa odnosi się do branży lub domeny biznesowej, w której działa organizacja.
• Wiedza specjalistyczna jest specyficzna i szczegółowa dla danej specjalności lub roli.
• Technologie, produkty, metody, podejścia, ustawodawstwo, usługi, procesy i specyfiki domeny to przykłady, w których specjaliści pracujący w danej branży są zobowiązani do posiadania wiedzy.
• Wiedzę można uzyskać na różne sposoby, np. z formalnych kursów szkoleniowych, szkolenia stanowiskowego, badań internetowych, networkingu, konferencji lub poprzez współpracę i mentoring ze strony doświadczonych praktyków.
• Wiedzę można uznać poprzez formalne kwalifikacje lub certyfikaty, a coraz większa liczba kursów uniwersyteckich, szkoleniowych, wydarzeń i innych mechanizmów pozyskiwania wiedzy została zmapowana przez SFIA w celu zapewnienia, że ich dopasowania do wymaganych umiejętności profesjonalnych. Podejście to zwiększa możliwość zatrudnienia studentów uzyskujących te kwalifikacje.

SFIA nie definiuje konkretnej wiedzy wymaganej do wykonywania poszczególnych umiejętności, ponieważ wiedza zmienia się szybko i jest w dużym stopniu zależna od kontekstu. Podejście SFIA polega na jasnym określeniu, że wiedza jest wymagana poprzez deklaracje wiedzy zawarte w atrybutach ogólnych. Pozwala to użytkownikom określić, jaka wiedza jest wymagana dla środowiska, w którym umiejętności są wykorzystywane.

Nie narzucając wymaganej wiedzy, SFIA odsyła do około 50 instytucji wiedzy jako użytecznego zasobu dla tych, którzy szukają źródeł wiedzy ogólnej i specjalistycznej.

Kwalifikacje i certyfikaty

Kwalifikacje i certyfikaty stanowią ważny element branży. SFIA uznaje wartość kwalifikacji i certyfikatów i zapewnia kontekst do ich pozycjonowania w ramach umiejętności wymaganych przez branżę i biznes. Kwalifikacje i certyfikaty potwierdzają, że dana osoba pomyślnie ukończyła testy lub ocenę; podczas, gdy wiele z nich wymaga pokazania wiedzy podręcznikowej lub przywołania danego tematu, inne badają zrozumienie, a niektóre zdolność stosowania umiejętności.

• Mapowanie kwalifikacji do SFIA informuje potencjalnych kandydatów o przydatności i użyteczności kwalifikacji.
• Cele szkoleniowe można dopasować do celów stałego rozwoju profesjonalnego (CPD) wyrażonych w ujęciu SFIA.
• Użycie SFIA przez instytucje poświadczające kwalifikacje w celu ustalenia, czy dana osoba spełnia wymagany poziom jest coraz powszechniejsze i częściej powiązane z wykazywaniem się doświadczeniem.