Globalne ramy umiejętności i kompetencji w cyfrowym świecie

Jak działa SFIA – poziomy odpowiedzialności i umiejętności

Zapoznaj się z siedmioma poziomami odpowiedzialności SFIA, które przedstawiają rozwój odpowiedzialności, rozliczalności i wpływu oraz to, w jaki sposób umiejętności zawodowe i atrybuty ogólne definiują kompetencje i wspierają rozwój zawodowy.

Diagram of SFIA Framework components

SFIA zapewnia ustrukturyzowane podejście do definiowania i rozwijania umiejętności i kompetencji zawodowych w cyfrowym świecie. Zasadniczo SFIA wykorzystuje siedmiopoziomową strukturę do opisania zarówno umiejętności zawodowych, jak i atrybutów ogólnych, stanowiąc spójne ramy ułatwiające ocenę oraz rozwój umiejętności i kompetencji.

W tej części:

  1. Siedem poziomów odpowiedzialności
  2. Istota poziomu SFIA
  3. Atrybuty ogólne
  4. Umiejętności biznesowe / Czynniki behawioralne
  5. Atrybut wiedzy
  6. Umiejętności zawodowe
  7. Integracja umiejętności zawodowych i atrybutów ogólnych

Siedem poziomów odpowiedzialności

Diagram of horizontal view of levels of responsibility

Struktura SFIA obejmuje siedem poziomów odpowiedzialności, od poziomu 1 (najniższego) do poziomu 7 (najwyższego). Każdy poziom reprezentuje rosnące wiedzę i odpowiedzialność na stanowisku pracy. Poziomy te stanowią trzon SFIA, oferując wspólny język do opisywania stanowisk w różnych dziedzinach zawodowych.

SFIA opisuje umiejętności i kompetencje na poziomach, które odzwierciedlają rzeczywiste praktyki stosowane w miejscu pracy. Każdy poziom jest starannie opisany i jest:

  • Progresywny: opiera się na wymaganiach poprzedniego poziomu
  • Odmienny: wyraźnie odróżnia się od sąsiednich poziomów
  • Spójny: obejmuje jednolite kryteria dotyczące wszystkich umiejętności

Poziomy te charakteryzują się określonymi zachowaniami, wartościami, wiedzą i cechami, które wskazują na zdolność operacyjną danej osoby na danym poziomie. To ustrukturyzowane podejście zapewnia jasność i spójność w ocenie rozwoju zawodowego w różnych dyscyplinach.

Każdy poziom jest również podsumowany frazą przewodnią:

  1. Zgodne postępowanie
  2. Pomoc
  3. Stosowanie
  4. Umożliwianie
  5. Zapewnianie, doradzanie
  6. Inicjowanie, wpływ
  7. Wyznaczanie strategii, inspirowanie, mobilizowanie

Każdy poziom SFIA opiera się na poprzednim pod względem odpowiedzialności, rozliczalności i wpływu, przy jednoczesnym uznaniu wartości wszystkich poziomów.

Istota poziomu SFIA

Istotę każdego poziomu przedstawiono za pomocą krótkich stwierdzeń, podsumowujących unikatowe cechy każdego poziomu. Pomagają one użytkownikom w łatwym rozróżnianiu poziomów i zrozumieniu postępów i rozwoju bez konieczności zagłębiania się w szczegółowe opisy.

Diagram of essence statements for levels of responsibility

Atrybuty ogólne

SFIA definiuje kluczowe atrybuty, które są wspólne dla wszystkich umiejętności zawodowych SFIA i mają zastosowanie na każdym poziomie odpowiedzialności. Te atrybuty ogólne opisują, w jaki sposób specjaliści działają w ramach sprawowanej funkcji i przyczyniają się do rozwoju organizacji.  

  • Autonomia: poziom niezależności, samodzielności i odpowiedzialności za wyniki na danym stanowisku.
  • Wpływ: zasięg i konsekwencje podejmowanych decyzji i działań, zarówno wewnątrz organizacji, jak i poza nią.
  • Złożoność: zakres i poziom trudności zadań i obowiązków związanych z pełnioną funkcją.
  • Umiejętności biznesowe / Czynniki behawioralne: skuteczność w obszarach takich jak komunikacja, planowanie i rozwiązywanie problemów.
  • Wiedza: poziom i zakres wiedzy wymaganej do skutecznego wykonywania pracy i wpływania na nią.

Łącząc te atrybuty ogólne z umiejętnościami zawodowymi, SFIA zapewnia pełny obraz tego, czego oczekuje się od osób na każdym poziomie. Atrybuty ogólne pomagają również organizacjom oceniać i planować rozwój zawodowy, ułatwiając mapowanie rozwoju kariery i dostosowywanie ról do celów biznesowych.

Diagram of impact of generic attributes on levels of responsibility

Autonomia, wpływ i złożoność

Diagram of autonomy, influence and complexity and level of responsibility

Atrybuty ogólne autonomii, wpływu i złożoności w SFIA łączą się ze sobą, zapewniając kompleksowy obraz poziomu odpowiedzialności danego pracownika.

Atrybuty ogólne stanowią uniwersalny język ułatwiający opisywanie rozwoju zawodowego na różnych stanowiskach i w różnych branżach, niezależnie od konkretnych umiejętności.

W miarę jak specjaliści awansują na kolejne poziomy SFIA, zazwyczaj doświadczają skoordynowanego rozwoju wszystkich trzech atrybutów ogólnych. Postęp ten odzwierciedla rozszerzenie uprawnień decyzyjnych, większy wpływ na organizację i jej interesariuszy oraz zdolność do radzenia sobie z bardziej wymagającą i wieloaspektową pracą.

Dzięki SFIA organizacje mogą korzystać z tych atrybutów ogólnych i dokonywać znaczących porównań między różnymi stanowiskami oraz wytyczać jasne ścieżki rozwoju kariery.

Dzięki takiemu podejściu schemat SFIA ma istotne zastosowanie w różnych sektorach i może dostosowywać się do ewoluujących funkcji zawodowych w szybko zmieniającym się krajobrazie cyfrowym.

Umiejętności biznesowe / Czynniki behawioralne

Colourful diagram of behavioural factors

Oczekuje się, że na każdym poziomie odpowiedzialności specjaliści będą wykazywać się połączeniem umiejętności biznesowych i czynników behawioralnych, które zwiększają ich wpływ i skuteczność.

W miarę przechodzenia przez kolejne poziomy SFIA oczekiwania wobec tych umiejętności rosną, a ich zakres się poszerza. Na przykład na niższych poziomach współpraca może obejmować efektywną pracę w zespole, podczas gdy na wyższych poziomach może oznaczać organizowanie współpracy między wieloma działami, a nawet organizacjami.

Ponieważ SFIA definiuje te czynniki i umiejętności na każdym poziomie, zapewnia jasny plan rozwoju zawodowego, w którym wraz z poszerzeniem wachlarza obowiązków zawodowych rośnie również zdolność do skutecznego działania w kontekście biznesowym, napędzania innowacji i przewodzenia zmianom.

To holistyczne podejście zakłada, że sukces na stanowiskach związanych z technologią wymaga nie tylko biegłości technicznej, ale także umiejętności poruszania się w złożonych środowiskach biznesowych i inspirowania innych do osiągania wspólnych celów.

W przypadku każdej umiejętności biznesowej i każdego czynnika behawioralnego SFIA zawiera poniższe elementy:

  • Nazwa: nazwa umiejętności biznesowej / czynnika behawioralnego.
  • Kod: unikatowy 4-literowy kod umiejętności biznesowej / czynnika behawioralnego.
  • Krótki opis: krótka, ogólna definicja umiejętności biznesowej / czynnika behawioralnego, umożliwiająca szybkie zapoznanie się z zakresem i charakterem umiejętności biznesowej / czynnika behawioralnego.
  • Wskazówki: dodatkowe informacje wyjaśniające zakres i kontekst.
  • Opisy poziomów: konkretne opisy tego, w jaki sposób dana umiejętność biznesowa czy dany czynnik behawioralny są stosowane na każdym odpowiednim poziomie odpowiedzialności.

Krótkie opisy umiejętności biznesowych / czynników behawioralnych

Współpraca  Efektywna współpraca z innymi, dzielenie się zasobami i koordynowanie wysiłków w celu osiągnięcia wspólnych celów.
Komunikacja  Wymiana informacji, pomysłów i spostrzeżeń w zrozumiały sposób w celu umożliwienia wzajemnego zrozumienia i współpracy.
Kreatywność  Generowanie i stosowanie innowacyjnych pomysłów w celu usprawnienia procesów, rozwiązywania problemów i napędzania sukcesu organizacyjnego.
Podejmowanie decyzji  Stosowanie krytycznego myślenia do analizy dostępnych możliwości, oceny ryzyka i wyboru najbardziej odpowiedniego sposobu działania.
Cyfrowy sposób myślenia  Wdrażanie i efektywne wykorzystywanie narzędzi i technologii cyfrowych w celu zwiększenia wydajności i produktywności.
Przywództwo  Kierowanie pojedynczymi pracownikami i całymi zespołami oraz wpływanie na ich pracę w celu dostosowywania działań do celów strategicznych i osiągania pozytywnych wyników.
Nauka i rozwój  Ciągłe zdobywanie nowej wiedzy i umiejętności w celu poprawy wyników osobistych i organizacyjnych.
Planowanie  Systematyczne podejście do organizowania zadań, zasobów i harmonogramów w celu osiągania określonych celów.
Rozwiązywanie problemów  Analizowanie wyzwań, stosowanie logicznych metod i opracowywanie skutecznych rozwiązań w celu pokonywania przeszkód.
Zdolność adaptacji  Dostosowywanie się do zmian i wytrwałe stawianie czoła wyzwaniom na poziomie osobistym, zespołowym i organizacyjnym.
Nastawienie na poprawę Ciągłe identyfikowanie możliwości udoskonalania praktyk pracy, procesów, produktów lub usług w celu zwiększenia wydajności i wpływu.
Bezpieczeństwo, prywatność i etyka Zapewnianie ochrony informacji wrażliwych, dbanie o prywatność danych i osób oraz etyczne postępowanie w organizacji i poza nią.

Uwaga: czynniki behawioralne zawsze były obecne w SFIA. W SFIA 9 zostały one bardziej wyeksponowane. W poprzednich wersjach były one częścią atrybutów ogólnych i opisów umiejętności biznesowych.

diagram of behavioural factors and business skills and levels of responsibility

Integracja ram behawioralnych z SFIA

Wiele organizacji stosuje własny zestaw zachowań dostosowanych do ich wartości korporacyjnych, które będą się różnić w zależności od organizacji.

  • W takim przypadku mogą one zostać zmapowane do atrybutów ogólnych i czynników behawioralnych SFIA lub też można wykorzystać SFIA do ich skutecznego uzupełnienia.  
  • Jeśli organizacja nie posiada własnych ram behawioralnych, czynniki behawioralne SFIA stanowią cenną podstawę.

Czynniki behawioralne SFIA mogą być przyjęte zgodnie z definicją lub wykorzystane jako podstawa do opracowania własnego modelu behawioralnego organizacji. Ta elastyczność pozwala SFIA na płynną integrację z różnymi kulturami i strukturami organizacyjnymi, od MŚP po przedsiębiorstwa, zwiększając jej użyteczność w różnych sektorach i branżach.

Atrybut ogólny: wiedza

Diagram of Generic Knowledge attribute

Atrybut wiedzy SFIA jest podstawowym elementem ram, określającym zakres i głębokość zrozumienia wymaganego na każdym poziomie odpowiedzialności.

Wiedza w SFIA odzwierciedla przejście od stosowania podstawowych informacji specyficznych dla danego stanowiska do wykazywania się szeroko zakrojoną, strategiczną wiedzą kształtującą kierunek organizacyjny i trendy branżowe. Obejmuje ona:

  • stosowanie wiedzy specyficznej dla danego stanowiska przy wykonywaniu rutynowych zadań;
  • łączenie wiedzy ogólnej, wiedzy dotyczącej danego stanowiska oraz znajomości branży;
  • wykorzystywanie znajomości technologii, metod i procesów do osiągania wyników;
  • stosowanie dogłębnej wiedzy specjalistycznej do rozwiązywania złożonych problemów;
  • wykorzystywanie szerokiej wiedzy do wpływania na strategiczne decyzje;
  • kształtowanie praktyk zarządzania wiedzą w organizacji.

Skuteczne stosowanie wiedzy rozwija się poprzez praktyczne doświadczenie, formalną edukację, profesjonalne szkolenia, ciągłe uczenie się i mentoring. Obejmuje zdolność do zastosowania wiedzy w rzeczywistych scenariuszach, dostosowania się do pojawiających się wyzwań i tworzenia wartości dla organizacji.

W miarę rozwoju stosowanie przez pracownika wiedzy znacznie ewoluuje od podstawowych, specyficznych dla danego stanowiska zadań do strategicznego przywództwa organizacyjnego. Postęp ten obejmuje wspieranie działań zespołowych, stosowanie praktyk w kontekście biznesowym, integrowanie wiedzy dla złożonych zadań, oferowanie autorytatywnych porad i umożliwianie podejmowania decyzji w różnych dziedzinach. Na wyższych poziomach specjaliści stosują szeroką wiedzę biznesową i strategiczną w celu kształtowania strategii organizacyjnej i przewidywania trendów branżowych.

Przykład

Podział na poszczególne poziomy odpowiedzialności znajduje się w sekcji obejmującej poziomy odpowiedzialności. Poziom 1 SFIA jest tu pokazany jako przykład.

Diagram of SFIA level 1 generic attributes

Umiejętności zawodowe

Umiejętności zawodowe SFIA reprezentują szeroki i kompleksowy zakres konkretnych kompetencji niezbędnych w dzisiejszym środowisku cyfrowym, technologicznym i biznesowym. Oto kluczowe cechy:

  • Elastyczna struktura poziomów: każda umiejętność jest zdefiniowana na odpowiednich poziomach odpowiedzialności, odzwierciedlając rzeczywiste praktyki. Nie wszystkie umiejętności są zdefiniowane na wszystkich siedmiu poziomach, dostosowując się do rzeczywistych potrzeb w miejscu pracy.
  • Koncentracja na aspektach zawodowych: SFIA kładzie nacisk na zastosowanie w środowisku roboczym rozmaitych umiejętności, a nie konkretnych technologii, zapewniając szersze zastosowanie.
  • Możliwość adaptacji w różnych branżach: struktura ramowa pozwala na elastyczność, dzięki czemu jest odpowiednia dla różnych sektorów i może być dostosowana do zmieniających się krajobrazów technologicznych i biznesowych.

Podejście to zapewnia solidne, dostosowywalne do branży ramy zarządzania umiejętnościami, wspierające takie działania, jak projektowanie organizacyjne, planowanie siły roboczej, rekrutacja, uczenie się i rozwój, rozwój kariery i zarządzanie wydajnością w rolach, które kształtują cyfrowy świat i jego integrację z biznesem i społeczeństwem.

Diagram of a sample SFIA skills and levels

W przypadku każdej umiejętności SFIA zawiera poniższe elementy:

  • Nazwa: nazwa umiejętności
  • Kod: unikatowy 4-literowy kod umiejętności
  • Krótki opis: krótka ogólna definicja umiejętności, umożliwiająca szybkie, skrótowe zapoznanie się z zakresem i charakterem umiejętności.
  • Wskazówki: dodatkowe informacje wyjaśniające zakres i kontekst.
  • Opisy poziomów: konkretne opisy zastosowania danej umiejętności na każdym odpowiednim poziomie odpowiedzialności.

Umiejętności są konsekwentnie dopasowywane do siedmiu poziomów odpowiedzialności, gwarantując, że oczekiwania dotyczące każdej umiejętności odpowiadają atrybutom ogólnym odpowiedniego poziomu.

Integracja umiejętności zawodowych i atrybutów ogólnych

W SFIA umiejętności i atrybuty ogólne mogą być wykorzystywane do dwóch kluczowych celów: definiowania wymagań dotyczących umiejętności i poziomu ról/stanowisk oraz oceny osób odgrywających te role. Te dwa aspekty wzajemnie się uzupełniają, zapewniając jasność oczekiwań dotyczących ról i spójność w ocenie indywidualnego wkładu i wyników.

SFIA integruje umiejętności zawodowe i atrybuty ogólne, oferując kompleksowe ramy definiowania oczekiwań dotyczących roli i oceny osób. Integracja ta gwarantuje, że profesjonaliści nie tylko posiadają niezbędną wiedzę specjalistyczną, ale także zachowania i cechy potrzebne do skutecznego działania na każdym poziomie odpowiedzialności.

Umiejętności zawodowe i atrybuty ogólne współdziałają ze sobą w celu zdefiniowania ogólnych kompetencji:

  • Atrybuty ogólne autonomii, wpływu i złożoności wskazują poziom odpowiedzialności
  • Atrybut ogólny wiedzy opisuje, co należy wiedzieć, aby spełnić swój poziom odpowiedzialności.
  • Umiejętności biznesowe / czynniki behawioralne opisują zachowania wymagane do bycia skutecznym na danym poziomie odpowiedzialności.

To połączenie umiejętności i atrybutów umożliwia organizacjom dokonywanie holistycznej oceny pracowników, gwarantując, że zarówno kompetencje zawodowe, jak i behawioralne są zgodne z potrzebami organizacyjnymi.

Definiowanie oczekiwań dotyczących roli oraz ocena i rozwój pracowników

Umiejętności zawodowe, atrybuty ogólne, w tym umiejętności biznesowe / czynniki behawioralne mogą być rozpatrywane niezależnie. Pozwala to na elastyczne podejście do definiowania ról i oczekiwań dotyczących umiejętności, zapewniając jednocześnie ramy do oceny i rozwoju osób, które odgrywają te role.

Połączone kompetencje

W celu skutecznego działania na określonym poziomie, osoby muszą wykazać się zarówno umiejętnościami zawodowymi, jak i odpowiednimi atrybutami ogólnymi wymaganymi dla tego poziomu.

Przykład

Jeśli od danej osoby oczekuje się stosowania danej umiejętności na poziomie 4, musi ona również wykazywać odpowiedni poziom autonomii, wpływu i złożoności zdefiniowany dla poziomu 4.

  • Niższy poziom autonomii, wpływu lub złożoności może utrudniać skuteczne działanie na wyższym poziomie, nawet przy wystarczających umiejętnościach zawodowych i wiedzy specyficznej dla danej roli.
  • Uwaga: umiejętności biznesowe / czynniki behawioralne obejmują szereg atrybutów i nie wszystkie muszą być wykazane na tym samym poziomie.

Integracja ta gwarantuje, że specjaliści nie tylko mają odpowiednie kompetencje zawodowe, ale także wykazują niezbędne zachowania i cechy, aby skutecznie pełnić swoją funkcję.

Umiejętności zawodowe i atrybuty ogólne współdziałają ze sobą w celu zdefiniowania ogólnych kompetencji.

Ten diagram ilustruje, w jaki sposób poziomy odpowiedzialności SFIA – zdefiniowane przez autonomię, złożoność i wpływ – łączą się z umiejętnościami zawodowymi, aby opisać kompetencje zawodowe.

Podkreśla wzajemne oddziaływania między atrybutami ogólnymi, wpływem w miejscu pracy, umiejętnościami biznesowymi, czynnikami behawioralnymi i wiedzą w kształtowaniu stanowiska i skuteczności jednostki.

Diagram of professional skills and generic attributes working together

Ilustrowany przykład

Podejście SFIA łączy umiejętności zawodowe i atrybuty ogólne na siedmiu poziomach, zapewniając kompleksowe ramy kompetencji. Pozwala to organizacjom i pracownikom na:

  • Ocenę umiejętności i zachowań: dokładną ocenę zarówno umiejętności, jak i cech behawioralnych.
  • Określenie potrzeb rozwojowych: dostrzeżenie luk między obecnymi możliwościami a wymaganiami wyższych poziomów odpowiedzialności. Rozwój może koncentrować się na umiejętnościach zawodowych lub umiejętnościach biznesowych/zachowaniach.
  • Informowanie o oczekiwaniach: stosowanie wspólnego języka do definiowania ról, obowiązków i ścieżek rozwoju kariery. Komunikowanie zarówno umiejętności zawodowych, jak i umiejętności biznesowych oraz oczekiwań behawioralnych przy użyciu tych samych ram.

Poniższy diagram ilustruje tę integrację dla jednej umiejętności SFIA (cyfrowa analiza kryminalistyczna) na poziomie 4.

Diagram of SFIA skill example Digital forensics